Bùng nổ về số lượng
Số lượng người sử dụng in-tơ-nét ở Việt Nam chiếm một phần ba số dân và hơn 60% trong số đó lên mạng tìm hiểu thông tin về sản phẩm trước khi mua. Chỉ tính giai đoạn từ năm 2000 đến 2012, trung bình mỗi năm tốc độ phổ cập in-tơ-nét ở Việt Nam tăng 20% và vào loại cao nhất trong khu vực châu Á. Theo kết quả khảo sát của các ngành chức năng, hiện các doanh nghiệp Việt Nam đã qua thời kỳ bùng nổ website mà chuyển sang giai đoạn ứng dụng sâu rộng TMÐT vào hoạt động kinh doanh. Qua các công cụ của giao dịch TMÐT đã giúp doanh nghiệp tăng năng lực tiếp xúc khách hàng, quảng bá sản phẩm, giảm chi phí điều hành, tăng doanh thu cũng như đẩy mạnh được việc quảng bá sản phẩm, thương hiệu trên các công cụ tìm kiếm, mạng xã hội... "Có rất nhiều loại giao dịch TMÐT, riêng ở Việt Nam, các doanh nghiệp thường sử dụng vào việc hợp tác giữa các doanh nghiệp với nhau hay cả người bán và người mua đều là tổ chức kinh doanh, hoặc giữa người tiêu dùng và doanh nghiệp, trong đó người tiêu dùng cho biết nhu cầu cụ thể về một sản phẩm hay dịch vụ và nhà cung cấp cạnh tranh sẽ cung cấp sản phẩm hay dịch vụ đó" - Cục trưởng Cục TMÐT và Công nghệ thông tin (thuộc Bộ Công thương) Trần Hữu Linh cho biết.
Qua kết quả khảo sát mới đây của ngành công thương cho thấy, hơn 60% số doanh nghiệp được hỏi đã áp dụng hình thức giao dịch bằng TMÐT, số còn lại đang xúc tiến công tác triển khai. Nguồn thu từ TMÐT của Việt Nam hiện đạt gần hai tỷ USD/năm, tương đương 2,5% GDP và được dự báo tăng lên sáu tỷ USD vào năm 2015. Tại TP Hồ Chí Minh, đến nay đã có hơn 97% số doanh nghiệp trên địa bàn thành lập trang thông tin công ty, trong đó hầu hết hoạt động TMÐT tập trung ở giao thương, chào hàng qua các phương tiện như: email, website, mạng xã hội... Tổng Thư ký Hiệp hội TMÐT Việt Nam, Nguyễn Thanh Hưng cho biết, kết quả điều tra sơ bộ tình hình ứng dụng TMÐT tại các doanh nghiệp phục vụ chương trình Chỉ số thương mại điện tử 2012 cho thấy, hoạt động kinh doanh trên các website liên tục tăng về chất lượng với 36% số website cho phép đặt hàng trực tuyến, 20% số doanh nghiệp cho biết tham gia các sàn TMÐT mang lại hiệu quả cao. Môi trường kinh doanh trực tuyến tạo ra rất nhiều cơ hội nhưng cũng tạo ra áp lực cạnh tranh gay gắt. Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp nào nắm bắt được xu hướng mới có thể lớn mạnh rất nhanh và ngược lại, doanh nghiệp nào lỗi nhịp không chịu thay đổi có thể mất khách hàng trong một thời gian ngắn.
Cần kiểm soát chặt
Ðược xem như một hình thức kinh doanh mới với ưu điểm tiện dụng và nhanh chóng, TMÐT đã có tốc độ phát triển nhanh và được nhiều người tiêu dùng lựa chọn. Cũng vì phát triển quá nhanh, trong đó xuất hiện không ít những mô hình kinh doanh gây tác động xấu đến xã hội, đang "dồn" các nhà quản lý vào tình thế lúng túng khi chưa cập nhật, trang bị đầy đủ những công cụ pháp luật cần thiết. Nhiều chuyên gia cho rằng, sự phát triển TMÐT của Việt Nam đang gặp phải nhiều rào cản, ảnh hưởng không nhỏ đến sự tăng trưởng bền vững, cũng như lòng tin của xã hội, trong đó phải kể đến môi trường kinh doanh kém tin cậy. Qua thời gian hai đến ba năm bùng nổ ngắn ngủi, hiện đang có tình trạng khách hàng tỏ ra không mấy tin tưởng khi mua hàng trên mạng do quyền lợi của họ chưa được bảo vệ. Mức độ tin tưởng và tỷ lệ mua sắm qua mạng của người tiêu dùng có xu hướng giảm hơn trong năm 2012 và sự lo lắng trước những thông tin sai phạm của một số website kinh doanh trực tuyến ngày càng tăng. "Riêng trong hợp tác kinh doanh giữa các doanh nghiệp, đã xảy ra nhiều trường hợp lợi dụng lòng tin để chiếm đoạt tài sản. Khác với trước đây chỉ là những lo ngại về pháp luật, hậu cần... hiện tại vấn đề bảo đảm an ninh, an toàn đang được quan tâm" - ông Lê Minh Loan, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm công nghệ cao Bộ Công an, nhận định.
Theo ông Loan, qua các vụ điều tra cho thấy, muốn có đủ điều kiện kinh doanh trực tuyến phải đăng ký tên miền, xin giấy phép trang thông tin của Bộ Thông tin và Truyền thông và có giấy phép hoạt động do Bộ Công thương cấp, nhưng nhiều đơn vị mập mờ giữa hai loại giấy phép trên. Những hình thức quảng cáo, lôi kéo khách hàng của nhiều đơn vị kinh doanh trực tuyến theo thời gian ngày càng công phu, tinh tế với chương trình khuyến mãi hấp dẫn, tuyên truyền bằng hội thảo..., "đánh" trực diện vào tâm lý muốn kiếm tiền nhanh, dễ dàng của không ít người.
Giám đốc Công ty TNHH TM dịch vụ và quảng cáo Phát Niên Giám Lâm Hiền Phước cho rằng, hiện vẫn còn nhiều kẽ hở về quản lý Nhà nước trong lĩnh vực giao dịch TMÐT và rất nhiều "con sâu" đang lợi dụng để trục lợi. Cụ thể, dù chưa được cơ quan chức năng cấp phép giao dịch, nhưng không ít đơn vị vẫn treo băng-rôn, quảng cáo là sàn giao dịch TMÐT mà không hề bị kiểm tra, xử lý. "Ngoài ra, trong Nghị định 57/CP về TMÐT cũng không có quy định về việc bán hàng đa cấp cũng như gói dịch vụ du lịch, hay gian hàng điện tử không được coi là sản phẩm nên không được ngành chức năng quản lý. Nhờ vậy, tận dụng "vùng trắng" này, nhiều đối tượng đã có cớ tìm cách lừa đảo tiền của người dân" - Giám đốc Phước cho biết thêm.
Trong nỗ lực chấn chỉnh các biến tướng của TMÐT gây bất lợi cho xã hội, ngay từ cuối năm 2011, Cục TMÐT và Công nghệ thông tin đã xúc tiến với những đơn vị liên quan hoàn thiện chính sách pháp luật quản lý TMÐT. Tiếp theo đó, cục đã bắt tay xây dựng dự thảo nghị định mới về quản lý lĩnh vực này và dự kiến sẽ được Chính phủ thông qua từ quý I-2013. "Trong dự thảo, chúng tôi đã mạnh dạn đề xuất cấm mô hình kinh doanh đa cấp. Riêng đối với mô hình mua hàng theo nhóm, chúng tôi cũng đang xem xét để đưa vào dự thảo những biện pháp yêu cầu các công ty nhóm mua phải có một khoản thế chấp hoặc mua bảo hiểm khi đăng ký mở mô hình này để khi có vấn đề phát sinh ảnh hưởng đến người tiêu dùng thì sẽ có bảo hiểm để bảo vệ người tiêu dùng" - Cục trưởng Trần Hữu Linh cho hay.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét